क्वेंचिंग, ज्याला हार्डनिंग देखील म्हणतात, ही स्टील (किंवा इतर मिश्रधातू) इतक्या वेगाने गरम करण्याची आणि नंतर थंड करण्याची प्रक्रिया आहे की पृष्ठभागावर किंवा संपूर्ण पृष्ठभागावर कडकपणा खूप वाढतो. व्हॅक्यूम क्वेंचिंगच्या बाबतीत, ही प्रक्रिया व्हॅक्यूम फर्नेसमध्ये केली जाते जिथे 1,300°C पर्यंत तापमान गाठता येते. प्रक्रिया केलेल्या सामग्रीच्या बाबतीत क्वेंचिंग पद्धती वेगवेगळ्या असतील परंतु नायट्रोजन वापरून गॅस क्वेंचिंग सर्वात सामान्य आहे.
व्हॅक्यूम गॅस शमन:
व्हॅक्यूम गॅस क्वेंचिंग दरम्यान, ऑक्सिजनच्या अनुपस्थितीत निष्क्रिय वायू (N₂) आणि/किंवा कमी दाबाच्या परिस्थितीत उष्णता विकिरणाच्या माध्यमात संवहन करून पदार्थ गरम केला जातो. स्टीलला नायट्रोजनच्या प्रवाहाने कडक केले जाते, ज्याद्वारे अतिरिक्त दाब निवडून थंड होण्याचा दर निश्चित केला जाऊ शकतो. वर्कपीसच्या आकारानुसार नायट्रोजन फुंकण्याची दिशा आणि वेळ देखील निवडणे शक्य आहे. प्रक्रियेदरम्यान वेळेचे ऑप्टिमायझेशन आणि स्टील तापमान नियंत्रण पायलट थर्मोकपल्स वापरून केले जाते जे हीटिंग चेंबरमधील वर्कपीसवर ठेवता येतात. व्हॅक्यूम फर्नेसमध्ये उष्णता प्रक्रिया केलेले स्टील संपूर्ण क्रॉस-सेक्शनमध्ये ताकद आणि कडकपणाचे निर्दिष्ट गुणधर्म प्राप्त करते, पृष्ठभागाचे डीकार्ब्युरायझेशन न करता. ऑस्टेनिटिक धान्य चांगले आहे आणि ते आंतरराष्ट्रीय मानकांचे पालन करते.
स्प्रिंग स्टील्स, कोल्ड-वर्क्ड स्टील्स, क्वेंच्ड आणि टेम्पर्ड स्टील्स, अँटी-फ्रिक्शन बेअरिंग स्टील्स, हॉट-वर्क्ड स्टील्स आणि टूल स्टील्स, तसेच मोठ्या संख्येने हाय-अ‍ॅलॉय स्टेनलेस स्टील्स आणि कास्ट-आयर्न मिश्र धातु यासारखे जवळजवळ सर्व तांत्रिकदृष्ट्या मनोरंजक स्टील मिश्र धातु अशा प्रकारे कठोर केले जाऊ शकतात.
व्हॅक्यूम ऑइल क्वेंचिंग
व्हॅक्यूम ऑइल क्वेंचिंग म्हणजे व्हॅक्यूम ऑइलद्वारे गरम केलेले पदार्थ थंड करणे. भट्टीचे व्हॅक्यूम शुद्धीकरण केल्यानंतर चार्जचे हस्तांतरण व्हॅक्यूम किंवा इनर्ट-गॅस संरक्षणाखाली होत असल्याने, भागाचा पृष्ठभाग पूर्णपणे तेलात बुडवला जात नाही तोपर्यंत तो नेहमीच संरक्षित असतो. तेलात किंवा वायूमध्ये क्वेंचिंग असो, पृष्ठभागाचे संरक्षण अगदी सारखेच असते.
पारंपारिक वातावरणातील तेल-शमन उपायांच्या तुलनेत मुख्य फायदा म्हणजे शीतकरण पॅरामीटर्सचे अचूक नियंत्रण. व्हॅक्यूम फर्नेससह, मानक शमन पॅरामीटर्स - तापमान आणि आंदोलन - बदलणे शक्य आहे आणि शमन टाकीच्या वरील दाब देखील बदलणे शक्य आहे.
टाकीच्या वरील दाब बदलल्याने ऑइल बाथमधील दाबात फरक पडेल, ज्यामुळे वातावरणाच्या दाबावर परिभाषित केलेल्या तेल-थंडीकरण कार्यक्षमता वक्रात बदल होईल. खरंच, उकळत्या झोन हा असा टप्पा आहे ज्या दरम्यान थंड होण्याची गती सर्वात जास्त असते. तेलाच्या दाबातील बदलामुळे भाराच्या उष्णतेमुळे त्याचे बाष्पीभवन बदलेल.
दाब कमी केल्याने बाष्पीभवन प्रक्रिया सक्रिय होईल, ज्यामुळे उकळत्या अवस्थेची सुरुवात होईल. यामुळे शमन द्रवपदार्थाची थंड करण्याची कार्यक्षमता वाढेल आणि वातावरणीय स्थितीच्या तुलनेत कडक होण्याची क्षमता सुधारेल. तथापि, मोठ्या प्रमाणात वाफेची निर्मिती आवरणाची घटना घडवून आणू शकते आणि संभाव्य विकृती निर्माण करू शकते.
तेलातील दाब वाढल्याने बाष्प निर्मिती रोखली जाते आणि बाष्पीभवन मंदावते. आवरण त्या भागाला चिकटते आणि अधिक एकसमानपणे थंड होते परंतु कमी तीव्रतेने. त्यामुळे व्हॅक्यूममध्ये तेल शमन करणे अधिक एकसमान असते आणि कमी विकृती निर्माण करते.
व्हॅक्यूम वॉटर क्वेंचिंग
व्हॅक्यूम ऑइल क्वेंचिंग सारखी प्रक्रिया, अॅल्युमिनियम, टायटॅनियम किंवा इतर पदार्थांना कडक करण्यासाठी उष्णता उपचारांसाठी हा एक आदर्श उपाय आहे ज्यांना पुरेशा वेगाने थंड करण्याची आवश्यकता आहे.
पोस्ट वेळ: मे-०७-२०२२